Çalışmak ve İş İle Alakalı Atasözleri Deyimler

Bir konuya bir toplumun nasıl baktığını anlamak için o konuda üretilmiş kültürel varlıklara bakmak gerekir. Kültürümüzde çalışmak ve iş konusu nasıl ele alınmış biraz anlamak için şu özlü sözlere, atasözlerine deyimlere bakabiliriz:

Çalışmak İş Atasözleri Deyimler Özlü Sözler

Boş gezmekten bedava çalışmak yeğdir.
Atasözü
Çalışmak insanı tembellikten kurtarır.
 

Irgat gibi çalışmak
Deyim
Çok ağır bir işte çalışmak.

İt gibi çalışmak
Deyim
Çok çalışmak, yorulmak.

Kafası işlemek (çalışmak)
Deyim
Aklı, zekâsı yerinde olmak, bir konu üzerinde iyi düşünebilir olmak: 'Hasan'ın kafası şimdi üç cepheli işliyordu.' -O. C. Kaygılı.

Kendi hesabına çalışmak
Deyim
Uğraştığı işi sadece kendisi için yapmak: 'Böyle bir amatörlük devresi geçirdikten sonra biraz da kendi hesabına çalışmayı düşündü.' -R. N. Güntekin.

Rölantide durmak (çalışmak)
Deyim
Motorlu taşıtlarda, motor boşta çalışmak.

Serbest çalışmak
Deyim
Bir işverene bağlı olmadan kendi adına kazanç sağlamak.

Yazın çalışan, kışın gülüşür.
Atasözü
Yazın çalışan kışın rahat eder.

Acele işe şeytan karışır
Atasözü
Düşünüp taşınmadan ivedi olarak yapılan işten iyi sonuç alınamaz.

Acele işin sonu pişmanlık
Atasözü
Acele ederek yaptığımız işten istediğimiz sonucu alamayabiliriz.

Adamın iyisi işbaşında (alışverişte) belli olur
Atasözü
Bir kişinin iyi ve becerikli olduğu yaptığı işlerden anlaşılır.

Akıl kişiye (adama) sermayedir
Atasözü
Bir kimsenin giriştiği işlerde en büyük yardımcısı aklıdır.

Akıllar gelin olmuş, herkes kendininkini beğenmiş
Atasözü
İnsan kendi aklını, düşüncesini başkasınınkinden üstün görür.

Bakmakla usta olunsa (öğrense), köpekler (kediler) kasap olurdu (kasaplığı öğrenirdi)
Atasözü
Yapılmadan yalnızca nasıl yapıldığı görülerek hiçbir şey öğrenilemez.


Kabiliyetli çırak ustayı geçer
Atasözü
Yetenekli çırak, ustasından daha usta olur.

Sanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenmez
Atasözü
Kişi tek başına ne kadar çalışırsa çalışsın işin inceliklerini bir bilenden öğrenirse o işi daha çabuk ve kolay yapabilir.

Usta maymun kamçı istemez
Atasözü
İşini iyi bilen kişiye zorlama gerekmez.

Usta yanında perende atılmaz
Atasözü
Bir konuda tam beceri kazanmamış olan kişi, o işin uzmanıyla kalkışacağı üstünlük yarışında yenilgiye uğrar.

Ustanın çekici bin altın
Atasözü
Alanında uzman olan bir kişi, bir sorunu kolayca çözümleyebilme becerisi gösteriyorsa bu, aynı işe yıllarca verilmiş emeklerin karşılığı olarak değerlendirilmelidir.

Ağanın alnı terlemezse ırgadın burnu kanamaz
Atasözü
İşveren işçisi ile birlikte çalışmazsa işçi işe var gücüyle sarılmaz.

Ağanın gözü ata tımardır
Atasözü
İş sahipleri denetimlerini sürekli yaparlarsa işler yolunda gider.

Ağanın gözü, yiğidin sözü
Atasözü
Çalışanlarını gereği gibi yöneten ve çalıştıran kişi iyi bir yöneticidir, sözünün eri olan kimse de yiğittir.

(bir işte) saç sakal ağartmak
Deyim
O işte uzun zaman çalışmış, emek vermiş olmak.

Sanat altın bileziktir
Atasözü
Kişinin elindeki sanat, değeri hiç eksilmeyen bir servettir.

Sanatı ustadan görmeyen (öğrenmeyen) öğrenmez
Atasözü
Kişi tek başına ne kadar çalışırsa çalışsın işin inceliklerini bir bilenden öğrenirse o işi daha çabuk ve kolay yapabilir.

Sanatına hor bakan (sanatını hor gören) boğazına torba takar
Atasözü
İşini küçümseyen kişi istediği gibi para kazanamaz ve sonunda dilenci olur.

Sanatını hor gören boğazına torba takar
Atasözü
İşini küçümseyen kişi istediği gibi para kazanamaz ve sonunda dilenci olur.


Akşamın işini sabaha (yarına) bırakma
Atasözü
Bugün yapılması gereken bir işi ertesi güne bırakma.

Alet işler, el övünür
Atasözü
Bir kimse ne kadar usta olursa olsun gerekli araçları olmadan kusursuz iş yapamaz.

Az el aş kotarır, çok el iş kotarır
Atasözü
Yemek az kişiyle onun dışında kalan işler ise çok kişiyle daha çabuk yapılır.

Bin işçi, bir başçı
Atasözü
Her işe, baş olacak bir kimse gerekir.

(bir iş) gâvur orucu gibi uzamak
Deyim
Bir iş gereğinden çok sürmek, sürüncemede kalmak.

(bir iş) sallantıda kalmak
Deyim
Bir çözüme bağlanmamak.

(bir iş) sekteye uğramak
Deyim
Kesilmek, kesintiye uğramak.

(bir iş) sürüncemede kalmak
Deyim
Bir iş sonuçlanıncaya kadar boş yere gecikmek, uzamak, askıda kalmak, bir türlü sonuçlanamamak.

(bir işe) dört elle sarılmak (yapışmak)
Deyim
Bir işe büyük bir özen ve önem vererek girişmek: 'Sen bize dört elle sarılırsan zarar etmezsin.' -R. N. Güntekin.

(bir işi) dallandırıp budaklandırmak
Deyim
Bir işi, bir sorunu büyüterek karışık duruma getirmek.

(bir işi) gözü yememek
Deyim
Bir işi yapacak güç ve yeteneği kendinde bulamamak.

(bir işi) tatlıya bağlamak
Deyim
Kavgalı bir işi gönül hoşluğuyla bitirmek: 'Hayır kardeşim, istemez diye tatlıya bağladım.' -O. V. Kanık.

(bir işi) yokuşa koşmak
Deyim
Bir konuda güçlük çıkarmak.

(bir işin) hamallığını etmek (yapmak)
Deyim
Bir işin önemsiz fakat ağır ve yorucu yükünü taşımak: 'Yok, yok! Sizi kimse hamallık etmeye bırakmaz.' -N. F. Kısakürek.

(bir işin) içinden çıkmak
Deyim
Karışık bir işin güçlüklerini yenebilmek, üstesinden gelmek: 'Pek cazip bir iş fakat çok paraya, çok vasıtaya ihtiyaç var. Bakalım bunun içinden nasıl çıkabileceğim?' -Y. K. Karaosmanoğlu.

(bir işin, şeyin) başına oturmak
Deyim
Bir işi yapmaya başlamak, işe koyulmak: 'Kendine güvenini tam bulduğu, oyununu yazabileceğine inandığı gün oturacaktı masanın başına.' -N. Cumalı.

(birini) işe koşmak
Deyim
Birine iş yaptırmak: 'Babama varıncaya kadar hepimizi işe koşuyor.' -R. N. Güntekin.

Bugünkü (akşamın) işini yarına (sabaha) bırakma (koyma)
Atasözü
Bugün yapılması gereken bir işin ertesi güne bırakılması iyi değildir.

Çocuğa iş buyuran, ardınca kendi gider
Atasözü
Çocuk kendisine ısmarlanan işi yapamayacağından işi buyuran kimsenin onun arkasından gitmesi gerekir.

El işi göz nuru
Deyim
El emeği göz nuru.

Erken kalktım işime, şeker kattım aşıma
Atasözü
İşine sabahleyin erken başlayan kimse başarı elde eder.

Eşeği düğüne çağırmışlar, 'ya odun eksik ya su demiş'
Atasözü
Bir işi yapmamak için bahane bulmayı anlatan bir söz.

Eşeği düğüne çağırmışlar, 'ya su lazımdır ya odun' demiş
Atasözü
Bir işi yapmamak için bahane bulmayı anlatan bir söz.

Her yiğidin bir yoğurt yiyişi vardır
Atasözü
Herkesin kendine özgü bir çalışma yöntemi, bir iş yapma biçimi vardır.

Hile ile iş gören mihnet ile can verir
Atasözü
İşlerine hile karıştırıp başkalarını aldatan kişi son nefesini azap içinde verir.

İş ayağa düşmek
Deyim
İş, sorumsuz ve yetkisiz olanların elinde kalmak.

İş bilenin kılıç kuşanın
Atasözü
Her şey, onu gereği gibi kullanmasını bilene yakışır.

İş sarpa sarmak
Deyim
İş, içinden çıkılması zor bir duruma girmek.

İş şirazesinden çıkmak
Deyim
Düzenini kaybetmek, çığırından çıkmak.

İşe yaramak
Deyim
Elverişli olmak: 'Bunları ezberledik de ne oldu? Hiç! Ne o günlerde işimize yaradı, ne de ondan sonra.' -M. Ş. Esendal.

İşin kolayına kaçmak
Deyim
Derinliğine araştırmadan basit olarak düşünmek, yüzeyde kalmak, tembellik etmek.

İşin kurdu
Deyim
Bir iş en ince ayrıntısını bilen, deneyimli, uzman (kimse).

İşin kurdu olmak
Deyim
Belirli bir konuyla ilgili her şeyi bilmek, uzmanlaşmak: 'Şimdi yaşlandık, bu işlerin kurdu olduk.' -N. Meriç.

İşine hor bakan boynuna torba takar
Atasözü
İşini küçümseyen kişi istediği gibi para kazanamaz ve sonunda dilenci olur.

İşini kış tut da yaz çıkarsa bahtına
Atasözü
Başladığın bir işte her zaman güçlüklerle karşılaşacağını varsay ki sonunda hayal kırıklığına uğramayasın, iyi sonuçlar aldığında sevinesin.

İyi gitmeyince kişinin işi, muhallebi yerken kırılır dişi
Atasözü
İnsanın işi bir kez ters gitmeye görsün, en sıradan işlerinde bile tersliklerle karşılaşır.

İyi iş altı ayda çıkar
Atasözü
Doğru dürüst yapılması istenen iş uzun zaman ister.

Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır (bitti beller)
Atasözü
Önemli iş yapmamış olanlar, yapılmış önemli işleri kendiliğinden oluvermiş sanırlar.

Nasihat istersen tembele iş buyur
Atasözü
Tembel, kendisine buyurulan işi yapmamak için ya onun yapılmasına ihtiyaç bulunmadığını söyler ya da buyurulan biçimde değil, kendisinin işine gelen biçimde yapmayı önerir.

Paran gitti mi diye sormazlar, işin bitti mi diye sorarlar
Atasözü
Yapmak istediğin işi yapabildinse bu uğurda harcadığın paralara acıma çünkü para istediğin şeyi yapmak içindir.

Paranın gittiğine bakma, işinin bittiğine bak
Atasözü
Yapmak istediğin işi yapabildinse bu uğurda harcadığın paralara acıma çünkü para istediğin şeyi yapmak içindir.

Perşembenin gelişi çarşambadan bellidir
Atasözü
Bir işin sonunun nasıl olacağı şimdiki gidişinden belli olur.

Terziye 'dinlen' demişler, ayağa kalkmış
Atasözü
Rahat görünen öyle işler vardır ki onunla uğraşanların dinlenmesi, kimileri için yorucu olan davranışlarla olur.

Toprağı işleyen, ekmeği dişler
Atasözü
İşini yapması gerektiği biçimde yapan kişi, çalışmasının verimlerinden yararlanır.

Üzerine ölü toprağı serpilmiş gibi
Deyim
Üstüne ölü toprağı serpilmiş gibi: 'Aldım eve getirdim kuşu. Başka zaman olsa üzerime ölü toprağı serpilmiş gibi uyurdum. Gece uyku girmedi gözüme. Arada bir uyanıp kuşa baktım.' -T. Dursun K.

Daha fazlası için

Mühendis Özlü Sözleri tıklayın. 

Yazılımcı Özlü Sözleri tıklayın.